Sunday 1 April 2012

DAMNA TUI

Mihring taksa rihzawng 60% hi tui a siam anih avangin tumah tui tel lovin kan nung theilo a ni. Kan nitin tui mamawh(Daily requirment) erawh a mihring leh environment a zirin adanglam thei ang. Mithiam(Experts) te chuan mipa puitlingin nitin tui 3 liters(no 13/glass) kan mamawha an hriat laiin hmeichhia te erawh chuan 2.2 liters(no 8/glass) chauh an mamawh niin an sawi.
Tui in dan Rule tlem han thailang ta ila-

1. Eight by Eight(8x8) Rule- Expert thenkhat chuan he dan hi an thlawp viau laiin mi thenkhat te erawh chuan zawm tul/a ngaih em em pawn an hre hranlo. He Rule in a kawh/sawitum chu Nitin tui 8 ounce glass khat vawi 8 tal in thin tur a ni.

2. Ten Rule- He rule hi a 'effective'in zawm theih chuan a tha ber mai thei. Hetiang hian zawm han tum ve chhin ta la-
a) Zing thoh hlimah tui no1(1glass) in thin la,chu chuan i taksa khawlpui(internal/vital organs- Lung,Heart,Liver,Pancreas,Stomach,Brain,Kidney etc) a tichak thar leh thin ang.
b) Inbual zawhah tui no1 in thin la,chu chuan BP sang a tihniam thei.
c) Chaw ei hma darkar chanve(1/2hr) velah tui no 2 tal in thin ang che,chu chuan i chaw ei paitawih(digestion) a tiawlsam.
d) Zan i mut hmain tui no1-2 vel in thin a tha,chu chuan lung thalo(heart attack) leh thluak a thisen insem darh thalo(Stroke) lakah mi a chhanhim thei a ni

Note: 1)Zan lamah tui in tlem la,zingah tui in hnem ang che.
         2) I tuihal tak tak hmain tui in thin ang che.
         3) Tui vawt lutuk(icy water) emaw lum lutuk(hot water) in loh a tha,pumpui cancer(CA of Stomach) a siam theia ngaih a ni.
## Tive khanglang ila kan naupan lai Middle sikula kan kal lai chuan 'Health Education' ah ''NITIN TUI pava/NO 5 TAL IN THIN ANG CHE'' tih kan zir thin.


Saturday 31 March 2012

DAMNA TUI

Nipui a lo thleng leh ta reng mai! Lo hal hlim thli thaw huam huam ang mai khan a rawn lum chho leh tan ta....huihammm! Sakhi luite tui chaka thaw huam huam ang maiin kan phihli buai leh dawn ta tak tak anih hi maw. Engpawhnise,Tui hi a lo TUI ber mai! Chuvang chuan Tui In tam thatna tlem han sawilang ve teh ang. In tam luatah 'Water Intoxication' in kan fam em lo ang chu maw!(Note:Tui intam vangin a thih theih- Water intoxication).
Hnamfing zawk Japanese leh Chinese ho te phei chuan tui in tam thatna hi an hre chiang ang reng a ni ang 'Water Therapy' te antih lar tak em em hi. Scientists te chuan zing thoh hlim Tui in tam thatna an rawn hre chho zela 'Research paper' hrang hrang te pawh vawi duai loh an 'present' phah hial reng a ni.
Japanese Medical Society chuan tunlai natna(modern illness) bakah LSD(lifestyle diseases) chi hrang hrang te pawh enkawl chhozelin 100% hial he therapy hmang hian an tihdam theih thu an puang a ni. Chung natna thenkhat te chu- Luna((headache),Taksa kham(bodyache),Lung natna(heart disease),Ruhchuktuah/thliah natna(arthritis),Thluaklam natna(meningitis),epilepsy,Uchuak thauna(excess fatness),Thawchham natna(bronchial Asthma),Benvawn 'consumptive' natna(TB),Kal/zunkawng thala(Kidney-urinary diseases),Luak(vomiting),Pum thalo(Gastritis,Peptic ulcer),Kawthalo(Diarrhoea),Tei/tawl(Piles),Zunthlum(diabetes),Constipation,ENT(ear-nose-throat),Mitna(eye diseases),Hmeichhe natna(Menstrual disorders).
I hriselna tan hei hi zawm lo tum ve teh le-
1. Zingthoh hlimah Tui no 4-5 tal in thin ang che( Ha nawh hmain).
2. I ka leh ha tifai la,minutes 45 chhung chu ei leh in tihloh a tha.
3. Exercise/Yoga practice
4. Inbual fai(bathing)
5. Minutes 45 hnuah ei leh in lamah tanlak ve thung tur.
6. Tukthuan/Zingchaw(breakfast), chaw chhun/chhunchaw(Lunch) leh Zanriah(Dinner) eikham minutes 15 chhung thil tui(Liquid) lam in loh a tha. Chaw eikhama tui in tam hian 'Rapid gastric emptying' a siama chu chuan Peptic ulcer,Pumpui cancer a thlen thei.
7. I tuihal taktak hmain tui in thin ang che.

Heng natna te hi a 'control' thei nia hriat a ni-
1. BP sang(hypertension- ni 30 chhungin)
2. Pum ulcer(Gastric or Duodenal- ni 10)
3. Ek lama buaina(Constipation-ni 10)
4. Zunthlum(Diabetes Mellitus- ni 30)
5. Benvawn natna(Tuberculosis- ni 90)
6. Arthritis(2 weeks).